Wat is Stevia

“When one first observes the plant, nothing particular about it summons the attention, but when even a small piece of the leaf is placed in the mouth, one is amazed by its sweetness. A mere fragment of leaf is enough to sweeten the mouth for an hour.”

Wie het plantje de eerste keer ziet, zal er niks bijzonders aan vinden. Wanneer echter een klein stukje van het blad geproefd wordt, zal een bijzondere zoetheid worden waargenomen. Een klein stukje van het blad geeft een zoete smaak die wel een uur kan blijven hangen.

Deze paar eenvoudige woorden, uitgegeven in 1899, openden een van de meest opmerkelijke hoofdstukken in de geschiedenis van de botanische wetenschap.“El Caa-ehe (Eupatorium rebaudianum, species nova)”Rev. Agr., Ascunion 1: 35-37, 1899 M.S. Bertoni, en introduceerde een potentieel revolutionaire plant uit Paraguay bekend als stevia, of “honingblad”. In Zuid-Amerika is de plant vooral bekend onder de naam yerba dulce. De Guarani indianen van Paraguay, die al eeuwen gebruik maken van de plant, noemen het Caa-ehe, Azuka-CAA, Kaa-hij-e of Ca-a-yupe. De meeste van deze namen verwijzen naar de zoete nectar-achtige smaak van het blad. Stevia wordt door de Guarani indianen toegevoegd aan vele van hun geneesmiddelen en aan hun voeding. De Guarani indianen vormen een van de meest ontwikkelde inheemse culturen, op het gebied van filosofie, voeding en geneeskunde vergeleken met een soortgelijke groep in de wereld. Hun wegen zijn nog steeds vaag begrepen door andere mensen. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van stevia.

Ondanks dat stevia eeuwen lang gebruikt werd door de indianen, werd het pas in 1899 door de “beschaafde” man ontdekt.

M.S. Bertoni (hierboven geciteerd) merkte op dat de inboorlingen hun bittere dranken veraangenaamden met stevia. Aan Bertoni wordt de ontdekking van de nieuwe plantensoort toegeschreven: Stevia rebaudiana Bertoni.

Het is verbazingwekkend te overwegen dat hoewel de meeste van de belangrijke kruiden en specerijen van de wereld bekend zijn, beschreven, geclassificeerd en over de gehele wereld verspreid zijn, een van de mooiste planten ter wereld pas ruim een eeuw geleden werd ontdekt. Deskundigen schatten dat Zuid-Amerika een bron is van tientallen, misschien wel honderden plantensoorten met eigenschappen zo ingrijpend als stevia, die nog ongebruikt blijven en door niemand anders herkend worden als door de inheemse bevolking.

De belangrijkste impuls voor het onderzoek naar stevia was de ontdekking van Bertoni dat het kruid een buitengewone zoetkracht bezit. Een goede kwaliteit van de bladeren wordt geschat op een zoetkracht die 30 keer zoeter is dan suiker of sucrose.

De zoete bestanddelen van stevia worden wereldwijd beschouwd als de zoetstoffen van de toekomst. In landen waar momenteel kunstmatige zoetstoffen op de rand staan van verboden worden, wordt hard gezocht naar nieuwe, veilige, niet-calorische zoetstoffen. In andere landen, waar bedrijven in het bezit zijn van exclusieve rechten zoetstoffen te produceren, wordt angstig gekeken naar de komst van nieuwe, veiligere zoetstoffen, waarover zij geen zeggenschap meer zullen hebben. Voor deze bedrijven is de opkomst van een volstrekt natuurlijke, niet octrooieerbare zoetstof, de ultieme horror.

Stevioside en rebaudiosiden zijn de belangrijkste bestanddelen die in de bladeren van de steviaplant worden gevonden. Deze steviolglycosiden mogen als zoetstoffen worden gebruikt.